Wydatki z budżetu państwa na zadania realizowane
przez KRUS w 2004 r.

Zasady finansowania ubezpieczenia społecznego rolników określa ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ((Dz.U. 2022 poz. 933 t.j.), a w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych - Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135).

W 2004 roku podstawę finansową ubezpieczenia społecznego rolników.

1. Fundusz Emerytalno - Rentowy.

Fundusz ten tworzy się:

• ze składek na ubezpieczenie emerytalno - rentowe, płaconych przez ubezpieczonych rolników,

• z dotacji z budżetu Państwa, która stanowi ok. 94% przychodów tego Funduszu i obejmie:
   

  • dotację uzupełniającą wynikającą ustawowo z zapisanej gwarancji państwa na wypłatę świadczeń finansowanych z Funduszu Emerytalno - Rentowego. Dotacja uzupełniającą stanowi ok. 80% łącznych przychodów Funduszu Emerytalno - Rentowego.

  • dotację celową na wypłatę świadczeń, które zgodnie z obowiązującymi przepisami są finansowane z budżetu państwa. W ramach dotacji celowej finansowane są: dodatki dla byłych żołnierzy - górników, świadczenia dla osób deportowanych do pracy przymusowej przez III Rzeszę i ZSRR oraz świadczenia dla kombatantów,

  • dotację celową na pokrycie składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników. Należy podkreślić, że część dotacji wraca do budżetu państwa w postaci podatku dochodowego od wypłaconych świadczeń emerytalno - rentowych. Podatek dochodowy stanowi ok. 4,5% wydatków na te świadczenia;

• z refundacji ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na pokrycie świadczeń emerytalno - rentowych przysługujących około 300 tys. rolnikom z pracowniczego systemu ubezpieczeń społecznych (tzw. świadczenia zbiegowe).

Fundusz Emerytalno - Rentowy przeznaczany jest na finansowanie:

• emerytur rolniczych oraz rolniczych rent inwalidzkich i rodzinnych,
• dodatków do wyżej wymienionych emerytur i rent (np. dodatek pielęgnacyjny, dodatek dla sieroty zupełnej),
• świadczeń wypłacanych kombatantom (renty kombatanckie, dodatki kombatanckie, ryczałty energetyczne),
• zasiłków pogrzebowych,
• składek na ubezpieczenie zdrowotne.

2. Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników (FS)

 Fundusz jest osobą prawną, zarząd nad FS pełni z urzędu Prezes KRUS, pod nadzorem Rady Rolników. FS funkcjonuje wyłącznie na zasadach samofinansowania. Tworzony jest ze składek na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, płaconych przez ubezpieczonych rolników, oraz z innych źródeł określonych w statucie Funduszu. Wysokość składki jest ustalana co kwartał na poziomie zapewniającym płynne finansowanie rozchodów Funduszu. Rada Ubezpieczenia Społecznego Rolników podejmuje decyzje dotyczące wysokości składki bądź poszerzenia zakresu świadczeń lub zwiększenia ich wysokości, po zapoznaniu się ze szczegółową analizy sytuacji finansowej Funduszu.

Środki Funduszu Składkowego przeznaczane sąna:

• finansowanie świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego,
• finansowanie bezpośrednich kosztów funkcjonowania Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników,

• finansowanie kosztów zarządzania tym Funduszem i wykonywania jego zobowiązań jako osoby prawnej,

• odpis na Fundusz Administracyjny w wysokości do 9% planowanych wydatków Funduszu Składkowego,

• odpis na Fundusz Prewencji i Rehabilitacji w wysokości do 5% planowanych wydatków Funduszu Składkowego.

3. Fundusz Prewencji i Rehabilitacji

Fundusz Prewencji i Rehabilitacji jest tworzony głównie z dotacji budżetowej, a ponadto z odpisu od Funduszu Składkowego w wysokości do 5% planowanych wydatków tego Funduszu. Fundusz Prewencji i Rehabilitacji jest przeznaczony na finansowanie działalności związanej z zapobieganiem wypadkom przy pracy rolniczej i chorobom zawodowym rolników oraz udzielaniem pomocy ubezpieczonym i osobom uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia w korzystaniu z różnych form rehabilitacji zdrowotnej i zawodowej.

4. Fundusz Administracyjny
Fundusz ten tworzy się głównie z:

•  odpisów od Funduszu Emerytalno - Rentowego w wysokości do 3,5% planowanych wydatków Funduszu Emerytalno - Rentowego,
• odpisów od Funduszu Składkowego w wysokości do 9% planowanych wydatków Funduszu Składkowego.

Fundusz Administracyjny przeznaczony jest na finansowanie kosztów obsługi ubezpieczenia (z wyjątkiem kosztów pokrywanych ze środków Funduszu Składkowego lub Funduszu Prewencji i Rehabilitacji).

 PLAN ROZCHODÓW FUNDUSZY KRUS W 2004 r.

W 2004 r. dotacja z budżetu państwa do Funduszu Emerytalno-Rentowego wyniosła 15 065 746 tys. zł. Wielkość dotacji oszacowano uwzględniając przychody własne FER oraz planowane wydatki. Wydatki Funduszu Emerytalno-Rentowego ukształtują się na poziomie 16.270.573 tys. zł, w tym: 13.643.791 tys. zł - wydatki na świadczenia dla rolników wynikające z ustawowo zapisanej gwarancji państwa na wypłatę świadczeń emerytalno-rentowych; 809.348 tys. zł - wydatki na świadczenia pozaubezpieczeniowe, które zgodnie z obowiązującymi przepisami finansowane są z budżetu państwa (są to: dodatki dla byłych żołnierzy górników, świadczenia dla osób deportowanych do pracy przymusowej przez III Rzeszę i ZSRR oraz świadczenia dla kombatantów); 1.442.047 tys. zł - wydatki na pokrycie składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników. (W związku z zadaniami  wynikającymi z ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, KRUS ustala obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego oraz oblicza, pobiera, ewidencjonuje i odprowadza do NFZ składki za ponad 4,6 mln osób); 376.387 tys. zł - wydatki bieżące, obejmujące odpis na Fundusz Administracyjny KRUS, koszty obsługi świadczeń dla kombatantów oraz dodatków górniczych i za pracę przymusową.

Świadczenia emerytalno-rentowe są dochodami obciążonymi podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zatem część dotacji do FER zwracana jest do budżetu państwa jako podatek dochodowy od wypłaconych świadczeń emerytalno-rentowych - jest to kwota wynosząca około 4,2% ogółu wydatków na te świadczenia. W 2004 r. dochody ze składek od rolników zaplanowano w kwocie 1.034 811 tys. zł.

1. Dotacja z budżetu państwa zasila ponadto Fundusz Prewencji i Rehabilitacji przeznaczony na finansowanie działalności KRUS związanej z zapobieganiem wypadkom przy pracy rolniczej i chorobom zawodowym rolników oraz na pomoc ubezpieczonym i osobom uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia w korzystaniu z różnych form rehabilitacji zdrowotnej i zawodowej. W 2004 r. dotacja ta wyniosła 29.100 tys. zł.

2. Poza ww. finansami KRUS obsługuje wypłatę składek na ubezpieczenie zdrowotne za inwalidów wojennych i wojskowych oraz wypłatę zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych. Należy zaznaczyć, że całość świadczeń wypłacanych rolnikom z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego jest finansowana ze środków pozabudżetowych, czyli ze składek płaconych przez rolników na to ubezpieczenie i gromadzonych w Funduszu Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Na ten cel zaplanowano w 2004 r. kwotę 456.123 tys. zł.